18.2.09

De media en Geert Wilders*

De politieke journalistiek in Nederland is niet meer wat zij geweest is. Dat is althans mijn indruk, alhoewel ik de politiek en de journalistiek vanaf een zekere afstand volg en er dus dingen kunnen zijn die aan mijn aandacht ontsnappen.

Het eerste wat mij opvalt is dat het verloop niet alleen in de politiek heel groot is (Kamerleden die het land meerdere termijnen dienen, zijn welhaast uitgestorven), maar dat dat ook voor de parlementaire journalistiek geldt. Er lopen, gelukkig, nog wel oude rotten rond, maar verder is het toch vooral jong, hip en onwetend. Als gevolg daarvan maken veel Haagse journalisten alles wat ze zien en horen voor het eerst mee, en zijn ze geneigd om er op hysterische toon verslag van te doen. Bezadigdheid is natuurlijk ook de dood in de pot, maar een evenwichtige mix van ervaring en distantie en van een jonge-honden-geest is essentieel voor goede journalistiek en daarmee voor een goed functionerende democratie.

Ik heb ook sterk de indruk dat journalisten hun vak niet meer als een roeping zien, maar als een beroep als alle andere, en dat dat gepaard gaat met een mentaliteit die vroeger ondenkbaar was. Laat mij dat illustreren met een voorbeeld.
Geert Wilders is al maanden druk bezig met de voorbereiding van zijn partij op de Europese en de volgende Tweede Kamer-verkiezingen. Al maanden lang komt hij iedere zaterdag met enkele getrouwen en kandidaat-volksvertegenwoordigers in het gebouw van de Tweede Kamer bijeen om zijn principes en opvattingen er bij die kandidaten in te stampen en te zien of ze niet al te stom zijn, en vooral: niet te potentieel verraderlijk, om zijn PVV te kunnen vertegenwoordigen. De ene zaterdag komt hij met tien kandidaten voor de Europese verkiezingen bijeen, de andere zaterdag met twintig kandidaten voor de Tweede Kamer.

Dat wist u niet want er is geen krant, radio- of tv-programma dat erover heeft bericht - behalve de Pers, de krant die er - ere wie ere toekomt - begin januari wel over heeft geschreven. Het kan dus niet anders of veruit de meeste journalisten komen in het weekend helemaal niet meer in het gebouw van de Tweede Kamer, en daarom kan Geert Wilders er ongemerkt zijn gang gaan. Ik wil niet veel zeggen, maar in de tijd van het Vrij Nederland van Joop van Tijn, van de concurrentie tussen de Volkskrant en NRC in de jaren negentig en van de Telegraaf toen Sjuul Paradijs er de politieke redactie leidde, was geen politicus daar mee weg gekomen. Dan hadden we al geweten wie er in die PVV-klasjes zaten en een beschouwing kunnen lezen over de vraag of het gebouw van het parlement voor partijpolitieke doeleinden gebruikt mag worden.

Een tweede voorbeeld. De PVV kondigde deze week niet alleen aan dat zij mee gaat doen aan de Europese verkiezingen, maar belegde ook een eerste ‘informatiebijeenkomst’, afgelopen maandag in gebouw Het Trefpunt in Waddinxveen. Op weg naar huis die avond besloot ik er even langs te rijden. Tot mijn verbazing was een groot gedeelte van Waddinxveen (het hele gebied tussen het station en het winkelcentrum) afgezet. Er waren niet alleen veel verkeersregelaars op de been, maar ook zo’n tachtig politieagenten en er reden overal politiebusjes rond. Het was er donker, en het regende, en het was er vooral erg stil. Navraag leerde dat zo’n vijftig mensen binnen waren om zich te laven aan de woorden van Wilders. Zo’n twintig ‘anti-fascistische’ demonstranten mochten niet in de buurt van het gebouw komen, en stonden wat zieligjes en nat in een apart vak leuzen te slaken.

Maar ik zag geen journalisten, en in de Volkskrant, de Trouw en de Telegraaf was dinsdagochtend niets terug te vinden. (Wie een verslag van de avond wil lezen, moet naar dit blog gaan, of naar deze twitter.)

Waarom is dit erg? Deze week werd ook bekend dat Wilders – na de berichten over zijn vervolging in Nederland en de weigering van de Britse regering om hem in Engeland toe te laten – in de peilingen op 25 zetels staat. Een op de zes Nederlanders overweegt dus op hem te stemmen. Eenerzijds is dit heel normaal; vergelijkbare partijen elders in Europa behalen ook een dergelijke score. Maar in Nederland is Wilders met dit aantal inmiddels de tweede partij van Nederland, na het CDA maar voor de PvdA. En van zo’n partij wil je dan graag weten wie er de zetels voor gaan bezetten en waar de discussies in alle Nederlandse Trefpunten over gaan.

12 comments:

Jonathan van Tongeren said...

Het Reformatorisch Dagblad schrijft dat er buiten wel media aanwezig was, maar dat journalisten niet welkom waren bij de bijeenkomst zelf.
http://www.refdag.nl/artikel/1392369/Tientallen+mensen+in+Waddinxveen+voor+Wilders.html

- said...

Het is waar dat er geen journalisten naar binnen mochten, maar dan nog is er weinig aandacht aan besteed. Het AD heeft er wel aandacht aan besteed, maar dan zo door extreem-links op te hemelen en Wilders af te kraken.

Opvallend in de blog van CF: er waren veel jonge, goed geklede mannen aanwezig, en niet het 'Feyenoord'-type.

D. G. Neree said...

Bart Jan Spruyt, u legt de vinger op de (een?) zere plek.

Naast het gegeven dat het gros van de journalisten van te voren al een verhaal klaar heeft en alleen op zoek gaat naar bevestiging van dat verhaal, is er de laatste tijd vooral sprake van sensatiejournalistiek: Snel scoren, senstioneel verslagje en op naar de volgende scoop die iedereen al heeft.

De verslaggeving over Waddinxveen was precies wat ik ervan verwachtte: grotendeels doodgezwegen en de berichten die erover gingen vrijwel UITSLUITEND over de 20 AFA's buiten en de politie, + wat meningen van dorpsbewoners +sfeerbeelden.
En dit terwijl de bijeenkomst in Waddinxveen met de huidige stijging in de polls inderdaad wel eens een historisch ogenblik zou kunnen zijn.

Dan: De derde tenenkrommende eigenschap van hedendaagse journalistiek is de sterk overdreven nadruk op de gevoelens van betrokkenen. Vooral het NOS journaal geeft blijk van dit soort verslaggeving. Bij ieder interview is de 2e of 3e vraag iets in de trant van: "Hoe voelde u zich?" en als degene het ontkent, net zo lang doordramt. tot de verschrikking van het gebeurde is toegegeven.
Dit komt ook tot uiting in frases als: "Het hele land heeft geschokt gereageerd op..." Het zijn nietszeggende frasen, holle rethoriek, slechts bedoeld om de aandacht af te leiden van het feit dat de journalist volslagen incompetent is, of om de werkelijke situatie te verbloemen. Bliksemafleider.

1: (politieke, ideologische, etcetera) vooringenomenheid
2: Sensatiejournalistiek
3: Gevoelsjournalistiek
4: incompetentie/domheid/ongeïnformeerdheid
5: Geestelijke luiheid
6: Lafheid (angst om tegen de consensus in te gaan)

Zou een hervorming van de School voor journalistiek niet een goed idee zijn? Misschien iets voor studenten van die opleiding die dit lezen om te overwegen. Maar dan niet alles weggooien en overnieuw beginnen, maar kijken waar de rotte plekken zitten, bijvoorbeeld door het eigen vakgebied eens onder de loep te nemen.

Jonathan van Tongeren said...

Ja ik ben het er wel mee eens dat aandacht voor wat er inhoudelijk gezegd is tijdens de bijeenkomst goed was geweest, maar als journalisten er niet bij mogen zijn, kun je toch ook geen inhoudelijke verslaggeving verwachten? Dan maak je het er zelf ook naar. Iedere volwassen politieke partij laat journalisten toe op z'n publieke bijeenkomsten en geen enkele partij verwacht dat er zonder dat veel aandacht aan z'n bijeenkomsten besteed wordt in de media.

D. G. Neree said...

Er zijn andere manieren om erachter te komen wat er op een bijeenkomst als deze gebeurt en besproken wordt dan erbij zijn. Als een journalist iets te weten wil komen heeft hij daar middelen voor (wat dacht u van iemand vragen stellen?) Dat is het probleem niet. Het probleem is, dat de pers daar kwam om rellen te verslaan. Die had verwacht dat er een zootje (extreem-rechts?) ongeregeld op de bijeenkomst af zou komen en er een mat- en joelpartij zou ontstaan. Dat was niet zo. De 20 zielepoten stonden ergens achteraf te joelen en zich belachelijk te maken en de deelnemers aan de bijeenkomst waren (voor zover er flitsen van te zien waren) goedgeklede en rustige mensen. Ergo: er was geen verhaal.

Maar er was wel een verhaal en de pers heeft verzuimd dat verhaal te onderzoeken. Want ik denk dat de krantenredacties bij het zien van de bezoekers zich eens flink achter de oren hebben gekrabd en gedacht: Of ik moet iets positiefs of neutraals over de gebeurtenis schrijven, en dan gaan nog eerder de varkens vliegen, of ik moet weer mijn toevlucht nemen tot sneren en verdachtmakingen en dat kan ik bij deze subjecten toch iets minder ongestraft. Laat ik dus de schreeuwers nog maar even aan het woord laten, dan heb ik tenminste nog wat smeuigs te publiceren. Maar ik weet het niet, want ik was er niet bij, en ik ben er niet door de kranten over ingelicht.
Dat is nou precies de makke.

D. G. Neree said...

Nog even, met uw goedvinden:
Dat Geert Wilders de pers er niet bij wilde hebben is niet verwonderlijk. Die is eensgezind in het neersabelen van dezelfde en is hem in zijn algemeenheid absoluut vijandig gezind. Het is nl. zo, dat de heer Wilders van verschillende kanten ernstig (met de dood) wordt bedreigd en dat hij niet voor niets beveiligd wordt? Naast de bij voorbaat al foutieve berichtgeving en verdraaing van zijn woorden en de gebeurtenissen, zou het niet voor de eerste keer zijn dat de kogel van een cameraman kwam. Misschien vinden mensen dit wat overdreven, maar dan wil ik herinneren aan een andere politicus die een grote kans maakte om op democratische wijze aan de macht te komen, en niet met democratische middelen werd bestreden, maar door een aantal kogels uit de weg werd geruimd. (Een gebeurtenis waarbij de pers zich ook wel eens mag afvragen of hun rol zo zuiver is geweest).
Hoe hoger Geert Wilders in de peilingen komt, hoe groter de dreiging wordt, is mijn idee.

FusionSearcher said...

check ook eens andere live bronnen zoals een twitter. deze heer was erbij en te volgen (live) op twitter

Journalist en overtuigd roker
Location: NL - de Nachtbraker
Joined: Wed 11 Feb 2009 19:55
Following: 113
Followers: 290
Updates: 281
Favorites: 1
Friend: Yes
Notifications: Yes
Protected: No
Web: http://www.spitsnieuws.nl
Twitter: twitter.com/jorispolman

bottehond said...

Volgens mij doet Wilders er juist goed aan om heel goed te selecteren, zeker gezien de breedgedragen jacht op zijn persoon en partij. We weten tenslotte van de LPF dat een kruiwagen vol kikkers en gelijkhebberige ego's geen lang leven beschoren is.
Verders zou ik het als kandidaat kamerlid juist waarderen als mijn naam voorlopig uit de pers zou blijven. Tenslotte vergt het anno 2009 bepaald moed om voor een islamkritische partij uit te willen komen.
Tenslotte vraag ik me af of de strategie van Joshua L. die U kennelijk ook volgt erg verstandig is. Denkt U met het jagen op de PVV zelf beter af te zullen zijn? Het tegendeel zal eerder het geval zijn.

Jonathan van Tongeren said...

Ik vind 't aanstellerij eerlijkgezegd. De media maken het geen enkele partij makkelijk. dat je selectief bent welke journalisten je er wel of niet bij wilt hebben, soit, maar als je er überhaupt geen journalisten bij wilt hebben, moet je er vervolgens niet raar van op kijken dat de media je links laten liggen. Dan maak je het er gewoon zelf naar. Wilders weet altijd prima hoe hij de media moet bespelen, maar in dit geval was hij kennelijk te bang om journalisten toe te laten zoals elke normale partij wel doet.

D. G. Neree said...

Dus als iemand geen behoefte had aan de pers, omdat hij opdat moment wat beters te doen had, moeten journalisten maar geen aandacht aan hem schenken? Is dat de journalistieke insteek? Dus de journalisten voeren zo de agenda van Wilders uit? Wat klagen ze dan?

Nee. Iemand die snel in populariteit stijgt en misschien een belangrijke regeringsspartij wordt (als het Amsterdamse hof er geen stokje voor steekt) is nieuws en beledigde en mokkende journalisten zijn geen goede journalisten.

En dat de pers geen aandacht aan hem schenkt of nu beledigd hem zou doodzwijgen is natuurlijk onzin. Nogmaals, het is de aandacht voor het randgebeuren en het verkeerd voorstellen van zaken die het probleem vormen. Minder dan het al of geen aandacht aan schenken.

Unknown said...

Beste Bart Jan Spruyt, U schrijft dat er 'geen krant, radio- of tv-programma' heeft bericht over het feit dat dat Geert Wilders al maanden druk bezig is met de voorbereiding van zijn partij op de Europese en de volgende Tweede Kamer-verkiezingen. Graag wil ik u even attenderen op Dagblad De Pers van maandag 5 januari 2009. Hierin stond een uitgebreid verhaal over de internationale aspiraties van Geert Wilders en de Partij voor de Vrijheid, met daarin ook de volgende passage: 'Pas half januari maakt de PVV officieel bekend of de partij meedoet aan de verkiezingen van het Europees Parlement van juni 2009. Maar aangezien Wilders zelf stelt dat hij al sinds september 2008 om de zaterdag bijeen komt met kandidaat-Europarlementariërs, moet het wel heel raar lopen wil zijn partij niet meedoen aan de Europese verkiezingsstrijd.'

Het zou mooi zijn als u dit in uw blog nog even aanpast.

Met vriendelijke groet,
Marcia Nieuwenhuis
Politiek redacteur
Dagblad De Pers

Redacteur said...

Er staat nu een link naar het artikel in de Pers.