Chemofobie

Mijn nieuwe column op de website van Binnenlands Bestuur gaat over de berichtgeving rond het vermeende gifschip Probo Koala. Dat schip zou in Afrika giftig afval hebben geloosd, met vele doden en misschien wel tienduizenden vergiftigde mensen als gevolg. Al jaren doen de media op een alarmistische manier verslag van deze 'moord van Europa op Afrika' (GreenPeace), maar nu blijkt dat alles op spookverhalen berust. Waarom staat dat alleen in de NRC (ere wie ere toekomt) en niet in andere kranten en weekbladen?

Wat een ramp, die giframp die zich in augustus 2006 in Abidjan, de hoofdstad van Ivoorkust, voltrok. Een tanker van grondstoffenhandelaar Trafigura, de Probo Koala, legde in de haven van Abidjan aan en loste daar raffinaderijafval. Gevolg: 15 Ivorianen verloren het leven, en ontelbaar velen – misschien wel tienduizenden - werden vergiftigd.

Althans, dat was het verhaal. In verschillende kranten en bladen hebben we journalisten in bewogen bewoordingen verslag zien doen van de rampspoed die meedogenloze westerse kapitalisten de arme bevolking van een Afrikaans ontwikkelingsland hadden aangedaan. ‘Europa vergiftigt Afrika’ was de tekst die GreenPeace op de romp van de Probo Koala schilderde. Op foto’s hebben we Ivorianen gezien met huidzweren en andere aandoeningen, en mannen in witte pakken en gasmaskers. We zagen ook poelen met smerige drab en borden met daarop doodshoofden.

Om de nood enigszins te lenigen heeft Trafigura (gevestigd in Amsterdam) tot twee maal toe een miljoenenschikking getroffen: met de autoriteiten van Ivoorkust en met een advocatenkantoor dat de belangen van de slachtoffers behartigde. Eindelijk gerechtigheid, zo leek het. De hele zaak leek nog repercussies te hebben voor de Amsterdamse wethouder Marijke Vos (Milieu / GroenLinks) omdat zij de Probo Koala vanuit Amsterdam naar Abidjan had laten vertrekken. De PvdA-fractie in de Tweede kamer was ‘woedend en beschaamd’ over het incident, en woordvoerder Diederik Samson riep op 20 september 2007in de Tweede Kamer: ‘Wij hoeven de echte boeven natuurlijk niet te zoeken, want die zitten bij het bedrijf Trafigura. Grijp die personen en breng hen voor het gerecht.’

Maar er was eigenlijk niet veel aan de hand. Het opinieweekblad Opinio betoogde dat al in januari 2007, het overtuigende bewijs is onlangs geleverd door NRC-journalist Karel Knip (in de NRC van 18 oktober 2009). Tussen de dumping van het afval en de sterfgevallen bleek geen verband te bestaan. Een bepaald gas had wel een weerzinwekkende stank verspreid en daarmee een vals gevoel van giftigheid.

Hoe kan het dan dat er in Abidjan zo’n paniek was uitgebroken, dat GreenPeace tot acties overging, Trafigura werd vervolgd en alle media zo alarmistisch over de lozingen rapporteerden?

Waarschijnlijk heeft het alles te maken met een specifieke angst, chemofobie geheten. Zodra het woord ‘chemisch’ valt, lijkt een objectieve weergave van de feiten te sneuvelen. Wie de gebeurtenissen rond de Probo Koala en verschillende andere incidenten van de laatste decennia nader bekijkt, ziet een terugkerend patroon: de gevaren en schadelijke effecten van chemische stoffen worden stelselmatig overdreven en uitvergroot. Daaruit blijkt dat onze cultuur nog steeds niet verlost is van de romantische verheerlijking van het natuurlijke. Met sommige producten van de chemische industrie moet natuurlijk zorgvuldig en voorzichtig worden omgegaan, zoals de grote ramp in het Indiase Bhopal in 1984 duidelijk aantoonde. Maar we zouden bijna vergeten hoeveel we ook aan de chemie te danken hebben en hoezeer de groeiende beheersing van de chemie ons leven langer, gezonder, comfortabeler en veiliger heeft gemaakt.

Het zou helpen wanneer ook alle andere media zouden erkennen dat de berichtgeving over de Probo Koala op spookverhalen berustte, en dat chemofobie een slechte raadgever is.

Wat is er aan de hand op rechts?

Vanmorgen zat ik in het programma 'Aan de slag' van BNR Nieuwsradio, om te praten over de situatie op de politiek rechtervleugel: de implosie van de VVD en de onstuitbare groei van zowel D66 als de PVV. U kunt de uitzending hier besluisteren.

Dirk en Geert

Mijn nieuwe column op de website van Binnenlands Bestuur gaat over het faillisement van Dirk Scheringa's DSB Bank en de vermoedelijke politiek-electorale gevolgen daarvan:

De ochtendkranten melden dat Wouter Bos (minister van Financiën, PvdA) geweigerd heeft om Dirk Scheringa en zijn DSB Bank de helpende hand te reiken. Nadat het Amerikaanse Lone Star Funds dit weekeinde definitief afzag van een overname van de bank, smeekte Dirk om 100 miljoen euro belastinggeld om een doorstart van zijn bank mogelijk te maken. Bos weigerde dat geld te verstrekken. Eerder hield hij andere banken met tientallen miljarden overeind. Deze 100 miljoen konden er niet meer vanaf. Hulp zou ‘zinloos’ zijn, zo heeft Bos’ ministerie laten weten.

Ik kan niet goed beoordelen of dat waar is. Ik vraag me wel af wat de politieke (electorale) gevolgen van dit alles zullen zijn.

Het beeld van het afgelopen weekeinde is toch dat een gewone jongen uit het volk, een buitenstaander die het nochtans heeft gemaakt, dag en nacht gezwoegd heeft om zijn bedrijf overeind te houden en voor zijn klanten te redden wat er te redden viel. Het kan niet anders of dat heeft overal veel respect afgedwongen. Hoe groot is dan het respect voor een minister die in de finale fase, al dan niet terecht, de hulp geweigerd heeft die Dirk had kunnen redden?

We hebben in Nederland nog zo’n volksjongen die het als buitenstaander toch heeft gemaakt, en die dit weekeinde ook hard heeft gewerkt. Geert Wilders liep afgelopen zaterdag met zijn gevolg in de Rotterdamse binnenstad te folderen tegen het ‘asociale kabinetsbesluit’ om de AOW-leeftijd naar 67 jaar te verhogen.

Wilders breekt in bij de PvdA. Alle mensen in de oude wijken van de grote en middelgrote steden die op hem stemmen, stemden vroeger op de PvdA. De vrouw die hem zaterdag omhelsde, zoende en in plat Rotterdams zei: ‘Schat, ik hou van je’, ziet in Wilders de man die haar problemen begrijpt. De problemen met immigratie en integratie, de overname van oude wijken door allochtonen, de vervreemding en het onbehagen die hiervan het gevolg waren, heeft de PvdA laten lopen.

In sociaal-economisch opzicht wordt Wilders roder en roder. Hij wil de voorzieningen van de welvaartsstaat handhaven. Hij is (inmiddels) voor handhaving van het minimumloon, voor handhaving van het ontslagrecht, en voor het niet verlagen van uitkeringen. De immigratie heeft bovendien tot een groter beroep op de uitkeringen geleid, en daarmee tot een verslechtering in hoogte en duur van die uitkeringen. Ook om die reden lopen PvdA’ers nu naar Wilders over. In de peilingen is de PVV inmiddels twee keer zo groot als de PvdA.

Het politieke genie achter Wilders, zijn fractiegenoot en tekstschrijver Martin Bosma, zei zaterdag dat hij blij was dat Bos heeft gezegd dat hij het AOW-besluit strijdvaardig gaat verdedigen. ‘Zo graaft de PvdA haar eigen graf. Ik wens Bos veel succes’.

Ook met het weigeren van steun aan DSB is Bos misschien wel zijn eigen politieke grafdelver geworden. De mensen die van de val van Dirk de financiële consequenties gaan voelen, op wie gaan die stemmen? Ik denk op de PVV. Ik denk niet dat deze partij iets voor deze financieel gedupeerden kan doen, maar ik denk dat de meesten van hen dat in hun woede wel denken.

De sokken van Dirk Scheringa

Op de website van Binnenlands Bestuur is vandaag mijn nieuw column verschenen: over de val van Dirk Scheringa, over de val van andere instituties, en de impasse waarin de gehele samenleving terecht dreigt te komen. Lees de column hier.

Wil het echte D66 opstaan?

Deze week is mijn eerste nieuwe column verschenen op de website van (het feestelijk ge-restylde) Binnenlands Bestuur. Die column gaat over de groei van D66 in de peilingen. Nu het CDA op 27 zetels staat en de PVV op 28 zetels, is Pechtold met zijn 25 zetels slechts vier zetels van het Torentje en het Catshuis verwijderd. Daarom wordt het eens tijd om na te gaan wat de kandidaat-premier van links inhoudelijk voorstaat, en hoe zijn opvattingen zich verhouden tot die van zijn partijgenote Marietje Schaake, die heel wat minder multiculti blijkt dan Pechtold zelve. Lees de column hier.