Alleen voor echte jongens

Recensie van, Gonn & Hal Iggulden, The Dangerous Book for Boys, Collins € 17,50

Even als jongens onder elkaar: het beste nieuws van 2007 is nu al een feit. Er is een geweldig boek verschenen, een boek dat in Amerika en Engeland al een bestseller is, dat in Nederland – het kan niet anders – ook gaat worden, maar waarmee onze autoriteiten nog het nodige te stellen zullen krijgen.

Het is een boek voor echte jongens, en voor hen alleen. Het zou mij niet verbazen wanneer Balkenende naar aanleiding van dit boek de censuur weer invoert en het boek laat verbieden. Wanneer de nieuwe opvoedpolitie van André Rouvoet binnenkort de wijken doorgaat en overal zal aankloppen om te zien of zich achter de voordeur zaken voltrekken die de staat als risicovol inschat voor de ontwikkeling van uw zo(o)n(en) tot modelburgers, zullen zij uw matrassen oplichten en kasten doorzoeken, en u dwingen tot een heel lange opvoedcursus wanneer zij dit boek in uw huis zullen aantreffen. Zij zullen uw zo(o)n(en) uit de ouderlijke macht ontzetten, en hen onderbrengen in een opvangcentrum waar juffrouwen uw zo(o)n(en) zullen heropvoeden door ze te leren vooral weer over hun gevoelens te praten, over relaties en emoties, en hoe ze moeten huilen.

Bij de ingang zullen de jongens hun zakken moeten leegmaken en hun zakmessen, kompassen, touwen en vergrootglazen moeten inleveren. De boeken die zij hebben meegebracht, boeken die van grootse avonturen verhalen met alleen mannen in de hoofdrol, van heroïsche veldslagen en van de geschiedenis van de artillerie, zullen zij aan het vuur moeten afstaan. Balkenende zelf zal dat komen ontsteken, en in een plechtige toespraak melden dat met deze daad een belangrijke stap voorwaarts is gezet in het herstel van waarden en normen in het vaderland. Als gastspreekster zal Stine Jensen aantreden, en zij zal de recensie voorlezen die zij vrijdags daarvoor in de boekenbijlage van het Handelsblad heeft gepubliceerd. Weg met de natuur!, zal zij uitroepen, weg met die rechtse boeken die jongens tot apenrotsbewoners dreigen op te voeden. En André Rouvoet zal ontroerd toekijken, en een euforisch moment van late genoegdoening smaken: al 30 jaar haat hij ze, die jongens van vroeger die wel een meisje konden krijgen, een bal konden raken en niet in een te strakke gymbroek rondliepen. Eindelijk wraak op al die jongens die hem toen zo pestten omdat hij alleen maar de beste van de klas was en klikte als hij zag dat ze een zakmes hadden of stiekem rookten.

We staan dus, jongens, aan de vooravond van een ongekende clash. En daarom, vaders van Nederland: nu kan het nog, nu is het boek nog verkrijgbaar, spoed u dus naar de winkel, koop The Dangerous Book for Boys, geschreven door Gonn en Hal Iggulden (twee Engelse broers), en vraag uw grootvaders waar en hoe zij in de Tweede Wereldoorlog hun dierbaarste bezittingen verstopten, en verberg daar dit boek dat u de rest van uw leven zal begeleiden.

Ik zag het boek voor het eerst in een boekwinkel in de Verenigde Staten. Het boek lag in hoge stapels op de toonbanken, en ik zag rijen mannen (zonder overdrijving) van 8 tot 80 jaar oud met gepaste trots één of meerdere exemplaren aanschaffen. Nieuwsgierig geworden pakte ik er ook één van een van de stapels, en hield een gebonden boek in groot formaat in mijn handen, met een vormgeving en typografie alsof het voor de oorlog was verschenen. Ik sloeg het open en las een instructieve passage waarin werd uitgelegd hoe je als jongen een konijn vangt, doodt, vilt en braadt. Ik bladerde naar het begin van het boek, en las een uitstekend hoofdstuk over de ‘standaarduitrusting’ van elke echte jongen: het Zwitserse legerzakmes, een kompas, lucifers, vishaken en een vergrootglas. Bij ‘vergrootglas’ las ik: ‘Van algemeen nut. Kan ook gebruikt worden om vuur mee te maken’.

Met andere woorden: ik stond met een boek in mijn handen dat herinneringen opriep aan je eigen jongensjaren, van eindeloos lange middagen die met sport, vechten en spel werden doorgebracht, en die eindigden in gemoedelijk gemopper van je moeder op hoe je er weer uitzag, in een voedzame maaltijd en het lezen van alle boeken van J. B. Schuil (Hoe de Katjangs op de kostschool van Buikie kwamen), en in pogingen om jezelf net zo te harden als die ontdekkingsreizigers waar de meester over voorlas door ’s winters naakt op de dekens te gaan liggen onder een openstaand raam.
Maar zo’n boek als dit hadden we toen niet.

Ik heb vijf exemplaren gekocht. Want ik heb mijn burgerplicht gedaan en vier zonen voortgebracht. Bij de douane brak het zweet me nog wel even uit, want het boek legt ook uit hoe je waterbommen maakt.

Van mij mocht de lange zomervakantie aanbreken, want ik heb geen kind meer aan die jongens. Gewapend met de kleinere deeluitgave (Things to do) die inmiddels ook is verschenen en die ze zo in hun zak kunnen steken, weten ze hoe ze een boomhut moeten bouwen, een katapult of een skelter, of hoe ze met wat munten, aluminiumfolie, azijn en zout een eenvoudige batterij kunt maken. Ze leren verschillende knopen, welke trucjes ze de hond allemaal kunnen leren (arm beest), en hoe ze ‘het grootste papieren vliegtuigje ter wereld’ moeten vouwen. En passant leren ze ook nog het nodige over wolkenformaties, over de natuurlijke geschiedenis, over beroemde ontdekkingsreizigers en veldslagen – van Thermopyae tot Waterloo -, over spionnen, codes en geheimtaal. En ze leren ook citaten uit Shakespeare, ‘Latijnse uitspraken die iedereen moet kennen’, en weten nu ‘welke boeken iedere jongen moet lezen’.

En meisjes natuurlijk, ook aan hen is een hoofdstuk gewijd. Die verdienen enige aandacht omdat zij zo heel anders zijn, en dat zelf ook graag benadrukken. Behandel ze met respect, zegt het boek, en als je ziet dat een van hen hulp nodig heeft omdat ze iets zwaars niet kan optillen, begroet haar dan met een glimlach en tracht zo onopvallend mogelijk vast te stellen hóe zwaar dat voorwerp is. Als je denkt dat je het kunt optillen, doe dat dan voor haar. Als je het niet kunt, ga er dan op zitten en begin een gesprekje.

Dit boek is natuurlijk erg Angelsaksisch, in de keuze van onderwerpen en voorbeelden. Uitgeverij de Harmonie zij geprezen voor haar besluit om dit najaar een Nederlandse editie op de markt te brengen. Maar: als dat maar goed gaat! Die uitgave zal ik, bij leven en welzijn, dit najaar zeker ook bespreken en kritisch controleren op iedere poging tot feminisering. En laat ik niet merken dat J. B. Schuil in het lijstje van door iedere jongen te lezen boeken ontbreekt!

En verder houden we dit onder elkaar, onder echte jongens, opdat de morele druktemakers van dit kabinet er voorlopig niet achterkomen.

*) Ook verschenen in HP/De Tijd.