De volgende

Toegegeven, het was voor het eerst sinds maanden mooi zomerweer. Het was het weekend van de Gay Pride, waarop wij trots onze tolerantie vieren. En het consumentenvertrouwen bleek die dag weer bijna net zo groot als in 2000.

Maar in Voorburg liep die zaterdag een jonge man een supermarkt uit. Drie islamitische jongens stonden hem daar op te wachten en sloegen hem – de ‘kankerlandverrader’ – tegen de grond. Want die mooie jongen, Ehsan Jami, voorziet de islam van vrijmoedige kritiek en verdedigt het recht op geloofsafval. En daar houden Mohammedaanse bruinhemden niet van. Hun geloof schrijft hun voor korte metten met zo’n afvallige te maken.

Dat is ze net niet helemaal gelukt, en zo zijn we zaterdag 4 augustus aan een tweede 2 november ontsnapt. Het ‘incident’ roept een gevoel van onbehagen op dat aanvankelijk haast obsessief werd toen reacties van officiële zijde uitbleven. Geen minister Vogelaar, die op de TV kwam melden dat ze dit toch echt niet bedoelde toen ze een pleidooi voor een joods-christelijk-islamitische cultuur hield. Geen vooraanstaande PvdA’ers die het voor Jami opnamen, en blijk gaven van verontwaardiging over deze straatterreur en op harde maatregelen aandrongen om dit te voorkomen. En zo zat Jami tot en met die maandagmiddag alleen en zonder beveiliging op het adres dat via tal van islamitische websites bekend was.

De PvdA-fractie van Leidschendam-Voorburg (waar Jami deel van uitmaakt), liet bij monde van voorzitter Harry Oldersma weten dat ze er vanuit gingen dat Jami door de lokale politie werd beschermd. Maar dat is de slechtst denkbare situatie waarin een bedreigde opinievormer zich kan bevinden.

Ik heb dat zelf gezien en meegemaakt met de Leidse hoogleraar en columnist Afshin Ellian (nu adviseur en woordvoerder van Jami). In een boekwinkel in Den Haag zou ik hem het eerste exemplaar aanbieden van een boekje dat ik had geschreven. Ellian, die toen al ernstig werd bedreigd, moest met zijn eigen auto van zijn woonplaats naar Den Haag rijden. Hij moest zijn auto in een parkeergarage parkeren, en vandaar naar het dichtst bij zijnde politiebureau lopen. En vandaar werd hij door twee geüniformeerde agenten naar de boekwinkel geëscorteerd – alsof hij zojuist een halsmisdaad had bedreven.

Dat was de behandeling die een bedreigde intellectueel als Ellian ten beurt viel – en het ‘regime’ dat men ook voor Jami in gedachten had. Want Ellian is geen kamerlid, minister of lid van het Koninklijk Huis, en valt daarom niet onder het zogeheten Rijksdomein. Veiligheid is dan een zaak van de lokale politie, of je moet je eigen particuliere beveiliging willen (en kunnen) inhuren.

Inmiddels is de wet gelukkig veranderd en is Ellian gepromoveerd naar het Rijksdomein, wat betekent dat de landelijke overheid hem beveiligt. Dat is nu ook met Jami gebeurd – al is dat, als we de verslaggeving in De Pers en NRC Handelsblad mogen geloven – niet van harte gegaan: Ellian heeft met kracht van argumenten moeten inpraten op de heren van de NCTb (het nationale coördinatiecentrum voor terrorismebestrijding onder leiding van Tjibbe Joustra) om hen van de noodzaak van adequate beveiliging te overtuigen.

En nu is Jami dus ergens (waar dan ook), omringd door twee of meer beveiligingsagenten. Zijn bewegingsvrijheid is beknot, en daarmee zijn ruimte tot handelen en spreken. De sfeer van bedreigingen en intimidatie werkt zeer efficiënt.
Die wetenschap stemt zowel melancholiek als opstandig. Want Jami is gewoon de volgende: na Ayaan Hirsi Ali, die in Nederland geen leven meer had en naar de Verenigde Staten uitweek, na Geert Wilders, na Rita Verdonk, en na Afshin Ellian. Allemaal mensen die de rest van hun leven in een halve gevangenis leven – en daar, voorzover ik ze persoonlijk ken, vrolijk en strijdbaar onder blijven. Die kracht wens je ook Jami van harte toe.

Zoals je dit land toewenst dat het wat fermer stelling gaat nemen tegen deze zieke werkelijkheid van geweld en intimidatie – zodat we niet steeds herinnerd hoeven te worden aan een uitspraak van Ellian, die eens zei dat hij op een gegeven moment ineens begreep waarom de Duitsers in mei 1940 maar een paar dagen nodig hadden gehad om de boel hier over te nemen.

*) Ook verschenen in Binnenlands Bestuur.