25.7.08

Obama: de Amerikaanse Rita Verdonk

Europeanen zijn in de ban van Obama, maar moeten niet vergeten dat het wereldbeeld van de Amerikanen – zelfs Obama inbegrepen - heel wat minder naïef is dan het hunne.

Wat een man is die Obama, en wat ziet McCain groen van jaloezie!

Een analyse van alle peilingen in de Verenigde Staten maakt zo langzamerhand duidelijk dat Obama in november op een comfortabele manier de verkiezingen kan gaan winnen. In de afgelopen twee maanden staat hij consequent op een voorsprong van 4 tot 6 procentpunten. Hij leidt in 26 staten en in het District of Columbia met een totaal van 322 kiesmannen; McCain leidt in 24 staten met een totaal van 216 kiesmannen.

Bovendien heeft Obama inmiddels een foutloze buitenlandse reis achter de rug, bedoeld om de Amerikaanse kiezers duidelijk te maken dat hun land onder zijn leiderschap veilig zal zijn. Hij was in Irak, scoorde een driepunter in een basketbalzaaltje, vloog met generaal Petraeus over Bagdad en sprak met premier Al-Maliki. In Israël en de Palestijnse gebieden sloeg hij zijn arm zowel om de schouders van president Peres als om die van de Palestijnse president Abbas. In Berlijn sprak hij voor een menigte van meer dan 200.000 mensen – Europeanen die oorlogsmoe zijn en snakken naar de veranderingen die deze man belooft.

Obama beweegt zich stijlvol en elegant, cool en kalm, werelds, presidentieel, als een staatsman. Een conservatief-Republikeinse commentator sprak van de jaloezie die ons moet bevangen wanneer we zien hoe Obama in buitenlandse paleizen moeiteloos zijn lange en slanke lichaam in een Louis XVI-stoel drapeert.

Hoe belangrijk de peilingen en de beelden van zijn buitenlandse reis ook zijn, waarschijnlijk nog belangrijker is het gegeven dat Obama ook inhoudelijk de wind mee lijkt te hebben. Het heeft er immers alle schijn van dat het Republikeinse kamp van John McCain posities inneemt – uitgerekend op het terrein van de buitenlandse politiek, het domein waarop McCain als ervaren en beproefde Vietnam-veteraan een natuurlijke en onomstreden voorsprong zou moeten hebben – die steeds meer in de buurt komen van de standpunten van Obama.

Obama riep op om het grote conflict met Iran vooral langs diplomatieke weg op te lossen, en president Bush heeft, met de steun van McCain, deze week de eerste stappen in die richting gezet.

Obama heeft gezegd dat het eigenlijke front in de oorlog tegen het terrorisme niet in Irak ligt maar in Afghanistan, en dat er daarom meer troepen naar Afghanistan moeten. McCain heeft afgelopen week min of meer dezelfde positie ingenomen.

President Bush spreekt sinds kort ineens over een general time horizon waarbinnen de Amerikaanse troepen zich uit Irak moeten terugtrekken. Dat is niet hetzelfde als de concrete termijn van zestien maanden die Obama heeft aangegeven, maar het komt wel in de buurt. Erger nog (voor de Republikeinen): de Iraakse premier Al-Maliki heeft in een interview met Der Spiegel gezegd dat hij het op het grote lijnen eens is met de terugtrekplannen van Obama.

Er lijkt dan maar één conclusie mogelijk: de standpunten van Obama op het terrein van de buitenlandse politiek zijn veel realistischer en redelijker dan tot nog toe is aangenomen. Hij is niet, zoals McCain altijd van hem zegt, de onervaren man die de verkiezingen in november graag koopt met een verlies van de oorlog in Irak.

Geen wonder dus dat het McCain-kamp deze week zuur heeft gereageerd op Obama’s buitenlandse reis. Wat een spijt moet McCain hebben van zijn uitdaging aan het adres van Obama om zelf eens in Irak te gaan kijken, en hoe bitter klonk zijn verwijt dat Obama zijn plaats niet kent en dat hij zelf ook graag een speech in Berlijn zou geven maar dat hij dat pas zal doen als hij president is.

Toch is er weinig reden tot vrolijkheid. Het is leuk om Obama zo vol zelfvertrouwen bezig te zien, maar die façade kan niet verhullen dat Obama toch vooral een opportunist en een leeghoofd is.

Een opportunist omdat zijn plannen voor terugtrekking van de Amerikaanse troepen in Irak gebaseerd is op de sterk verbeterde veiligheidssituatie in het land. Die toegenomen veiligheid is het directe gevolg van de surge, de 30.000 extra troepen die Bush vorig jaar naar Irak heeft gestuurd – met steun van Mccain, maar dwars tegen het verzet van de Obama’s van deze wereld in. Zonder dit succes zou er überhaupt geen sprake van terugtrekking kunnen zijn.

Bovendien wil McCain de terugtrekking van de troepen uitsluitend baseren op de wijze waarop de omstandigheden in Irak zich verder ontwikkelen. Dat wil ook generaal Petraeus, die voortdurend voor ‘maximale flexibiliteit’ pleit. Obama had zijn standpunt over de terugtrekking al ingenomen voordat hij in Irak was geweest, en wil dat standpunt niet afhankelijk maken van de situatie ter plaatse.

Bovendien is Obama het type politicus dat in Nederland door iemand als Rita Verdonk wordt vertegenwoordigd: hun retoriek maakt diepe indruk en wekt bij veel kiezers vertrouwen, maar in feite zeggen ze niets en daarom is de vraag volledig op zijn plaats hoe terecht die diepe indruk en dat vertrouwen is.

Zoals Verdonk in Nederland grossiert in vaagheden over daadkracht (zonder een moment duidelijk te maken waarop die daadkracht zich gaat richten en waarin die zal bestaan), zo rept Obama strijk-en-zet over change (zonder duidelijk te maken wat er moet worden veranderd en waarin die veranderingen zal moeten bestaat), en sprak hij in Berlijn over nieuwe muren die in eensgezindheid – tussen landen, volken en gelovigen, en tussen Amerika en Europa – moeten worden geslecht.

De liberaal Obama had het daarbij over de burdens of global citizenship, en ontmaskerde zichzelf daarbij als een elitaire kosmopoliet die lijkt te vergeten dat hij, om in november werkelijk te winnen, de stem van de gewone man in staten als Pennsylvania moet zien te winnen. En al die Europeanen die in de ban van Obama zijn geraakt omdat hij een meer bescheiden en meer Europees (dat wil zeggen: sociaal-democratisch) Amerika representeert, zullen er achter komen dat dat beeld niet meer dan een projectie is van hun eigen wensen en verlangens. Als Obama wint, wordt hij de leider van een supermacht, die de sheriff van de wereld zal blijven spelen en unilateraal en pre-emptive zal blijven handelen. Europeanen moeten zich realiseren dat Amerikanen hun naïeve wereldbeeld – waarin de geschiedenis en de grote conflicten ten einde zijn gekomen en waarin geen plaats meer is voor heroïek, voor een wereldrijk en voor soevereiniteit – niet delen. Zelfs Obama niet.

*) Deze column verscheen eerder op de NOS-website Amerika Kiest.

12 comments:

Unknown said...

Wat een goed artikel! Althans: de eerste helft ervan. De tweede helft, waarin Obama een leeghoofd wordt genoemd die Change bepleit zonder het inhoud te geven, is denk ik op z'n zachtst gezegd onterecht.
Vermoedelijk heeft Bart Jan Obama's boek 'The Audacity of Hope' nog niet gelezen en ik raad hem aan dat zeker te doen. In dat boek geeft Obama zijn visie op alle grote problemen in de wereld, een visie die zo consistent en hoopgevend is, dat alleen een 'grote geest' dit zo kan denken en formuleren. In Obama kan de wereld eindelijk weer een staatsman krijgen van een formaat, dat we sinds Kennedy niet meer gezien hebben!
En jongens, wat heeft deze wereld zo'n staatsman nodig!!!

Unknown said...

Ik ben het helemaal met Robert eens, onterecht is een understatement. Ik vind het ook verbazingwekkend dat je hem met Rita Verdonk (of all people !!!)vergelijkt. Obama is alles wat Verdonk niet is, genuanceerd, welbespraakt, intelligent, sociaal, diplomatiek en een strategisch genie.
Het is wellicht typerend dat je hem in je vorige blog met Wouter Bos vergelijkte, want wat is het nu, lijkt hij op Bos of op Verdonk? Moeilijk hè..
Ook noem je hem een elitaire kosmopoliet.....Ik wist niet dat een man uit een éénoudergezin die voornamelijk door zijn grootouders is opgevoed en op foodstamps heeft geleefd en keihard voor zijn toekomst heeft moeten vechten tegenwoordig een elitaire kosmopoliet wordt genoemd..
Get your facts straight, baseer je analyses niet op FOXNews en kornuiten, wake up and smell the coffee, Obama wordt Amerika's nieuwe President!
Yes, we can!

Redacteur said...

In de woorden van Lawrence Auster:

Obama's Berlin speech was basically his standard Democratic primary victory speech, with the same airy but unreal, transcendent but empty, we're-all-one rhetoric that we've heard from him so many times before, though this time expanded into a global context which made it seem even more transcendent to his liberal supporters, and even more menacing to his conservative opponents. My own feeling, at least at the moment, is that Obama is less anti-Christ than New Age b.s. artist, less aspiring president of the world than a global Great Gatsby playing out his hand. For those who haven't read F. Scott Fitzgerald's novel, what that means is that Obama is an appealingly romantic but insubstantial figure, destined for a fall.

Unknown said...

Bart Jan, you seem to be very septical and that is your good right. But for the sake of the future: let's hope you are wrong. Lets hope together that Obama will become the type of leader we need to build a Livable Planet. And I think he is.

Redactie said...

*offtopic
Waar blijven uw videouitzendingen op www.hetgesprek.nl?

Redacteur said...

De uitzendingen van Het gesprek beginnen weer half augustus

Redacteur said...
This comment has been removed by the author.
The Dannenberg's said...

Als je Obama met Rita durft te vergelijken geef je Rita te veel credits. Wat ik mis in je column is wat meer kritiek op het feit dat Obama sowieso een speech in Berlijn gaf. Amerikanen lijken het nooit te leren; welke buitenlandse politicus die een politieke campagne voor president voert, haalt het in z'n hoofd om in een ander land een toespraak te houden waarin hij een vele vaagheden zijn buitenlandse beleid uiteen zet, of eigenlijk ook weer niet. Zijn speech laat zien dat Obama en met hem vele Amerikanen een totaal verwrongen wereldbeeld hebben. Laat Obama zich alsjeblieft in de eerste plaats bezig houden met de ellende in zijn eigen land. Dan is er nog iets van change te verwachten. Maar ik ben bang dat of het nu Obama of McCain wordt er van change weinig terecht zal komen, zeker niet voor het buitenlands beleid

Cindy said...

McCain 2008!

Herman said...

Allereerst vind ik het heel kortzichtig om Obama met Verdonk te vergelijken. Van Verdonk weten we nog precies niets, alleen dat ze (n)ooit een keer met een oplossing van het fileprobleem gaat komen. Dan heeft Obama toch wel heel wat meer kaarten uitgespeeld! En wat weten we van McCain, die is gewoon hetzelfde van plan als Bush heb ik het gevoel, en waar die het niet met Bush eens is, is die het eens met Obama. En ik denk niet dat McCain de juiste man is om de wereld te leiden. Hij heeft er de uitstraling gewoon niet voor, lijkt een loser, verliest van Bush in de voorverkiezingen, dus moet nog slechter zijn als de treurige regeerperiode van Bush. Nee, qua uitstraling heb ik liever Obama, en om zijn Irak beleid, qua programma McCain, maar ook Bush maakte juist de dingen die ik als christen belangrijk vind niet waar. Nee, in Amerika is het met deze verkiezingen niet veel soeps..

Jozef Cassiers said...

Obama kan je nogal moeilijk met een Europees politicus vergelijken. Op het politieke spectrum staat hij voor Europees links een stuk te rechts, en Europees rechts kan hij slechts gedeeltelijk bekoren. Enkel zijn vermeende patriottisme en christelijke geloof alsook zijn "race-not-being-an-issue"-houding zou onze rechterzijde nog wwel smaken. Maar in realiteit vindt de Europese sympathie voor deze presidentskandidaat haar oorsprong enkel in de nooit eerder geziene negatieve berichtgeving over 8 jaren Bush.

Het is zoals Bart Jan zegt: de "surge" kende een groot succes en is de enige reden waarom er nu in Irak enige relatieve stabiliteit is waardoor een terugtrekking mogelijk in het verschiet ligt. Maar Obama en de Europese media hebben zich enkel met klem verzet tegen deze troepenuitbreiding. Akkoord, zij bekritiseerden de Irak-oorlog al van in het begin, maar gegeven de toestand zoals ze eruit zag was die troepenversterking een noodzakelijke en goede beslissing. Het was zelfs een moedige beslissing om nog eens, na zoveel commentaar op die oorlog, extra jongens te sturen. Als een tijdgebonden terugtrekking al mogelijk was, laat staan wenselijk, dan is dat enkel dankzij die troepenversterking.

In Europese media hoorde je nochtans nooit over de successen van die surge. Toen Irak stabieler werd, werd het land simpelweg doodgezwegen in de Europese media, als was het een complot om toch maar geen enkele goede beslissing aan Bush en de Republikeienen in het algemeen toe te schrijven.

De Europese hysterie rond de figuur van Obama is maar weinig resultaat van onze individuele kritische reflexie, eerder dan van een ongeziene indoctrinering vanwege onze media.

Unknown said...

Ja, natuurlijk kan je de zogenaamde 'surge' een succes noemen. Net zo goed als sommige operaties in Vietnam een succes genoemd kunnen worden. Maar dat zegt niets over de hele oorlog als zodanig... We zijn in een paar decennia één wereld geworden en giga-afhankelijk van elkaar; en dus kunnen we geen oorlog meer voeren zonder ook onszelf zwaar te beschadigen.

Wat nu nodig is is iemand die een nieuw begin kan maken, een nieuwe toon van wereldwijde samenwerking kan neerzetten, nieuwe inspiratie en hoop kan geven aan honderden miljoenen tegelijk... De Europese reactie is daarom verre van een 'hysterie'; het is de uiting van de oeroude, diepe hunkering van (bijna) ieder mens naar vrede, veiligheid, gezondheid, geluk en welvaart. Barack Obama geeft mensen antwoord op die hunkering. Over een paar uur zal hij zijn nominatie aanvaarden; vergeet niet te kijken, het wordt een historisch moment!

Bill Clinton zei in zijn krachtige speech gisteren, dat Barack in zijn ogen - en hij kan het weten - klaar is om President te worden en de twee bijna onmogelijke doelen te bereiken waar de volgende President - who ever it may be - voor gesteld staat: in eigen land de oorspronkelijke (!) American Dream te herstellen en in het buitenland America's plaats in de wereld te herstellen. Hij zei ook dat naar zizjn overtuiging Obama zal winnen omdat hij aan 'the right site of history' staat. Naar mijn gevoel doelt hij daarmee op de diepere hunkelring waar ik hierboven over schreef.

En dat is wat anders dan de nieuwe Riata Verdonk, want daar ging deze post oorspronkelijk over.



speeches deze week op de Democratische Conventie van Hillary en Bill Clinton, van